 I. Tìm hiểu chung1. Tác giả
 – Thanh Tịnh (1911 – 1988), tên khai sinh là Trần Văn Ninh, quê ở xóm Gia Lạc,
ven sông Hương, ngoại ô thành phố Huế. – Tác phẩm của ông thường toát lên vẻ đẹp đằm thắm, tình cảm êm dịu, trong trẻo.
2. Tác phẩm
a. Xuất xứ
-Truyện ngắn “Tôi đi học” in trong tập Quê mẹ, xuất bản năm 1941.
 b. Bố cục:
- Ba phần:
+ Từ đầu đến “trên ngọn núi”: Tâm trạng và cảm giác của nhân vật tôi trên đường cùng mẹ tới trường
+ Tiếp theo đến “được nghỉ cả ngày”: Tâm trạng và cảm giác của tôi khi đứng giữa sân trường
+ Còn lại: Tâm trạng của nhân vật tôi khi ngồi vào chỗ của mình và đón nhận tiết học đầu tiên.
|
c. Thể loại: Truyện ngắn đậm chất trữ tình, cốt truyện đơn giản. Có thể xếp vào kiểu văn bản biểu cảm vì toàn truyện là cảm xúc tâm trạng của nhân vật trong buổi tựu trường đầu tiên.
|
II. Đọc – hiểu văn bản
|
|
1. Tâm trạng của nhân vật tôi trên đường tới trường
a. Khơi nguồn cảm xúc
– Yếu tố khơi nguồn cảm xúc: thiên nhiên – trời vào thu, lá rụng nhiều, mây bàng bạc và con người – mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường.
– Cảm xúc của nhân vật tôi:
+ nao nức những kỉ niệm mơn man
+ quên thế nào được cảm giác trong sáng ấy…
+ tưng bừng rộn rã
— > Đó là cảm xúc rất đỗi chân thành. Hàng loạt các từ láy đã góp phần rút ngắn khoảng cách thời gian giữa quá khứ và hiện tại. Chuyện đã xảy ra bao nhiêu năm rồi mà như mới vừa xảy ra hôm qua, hôm kia…
|
|
b. Tâm trạng và cảm giác của nhân vật tôi khi cùng mẹ đến trường
– Tâm trạng, cảm giác của nhân vật tôi hiện lên thật chân thật, sống động qua lời văn giàu cảm xúc và các hình ảnh so sánh.
+ Con đường quen bỗng trở nên lạ lẫm
+ Cảm thấy trang trọng, đứng đắn trong chiếc áo vải dù đen
+ Thèm được có những người bạn học
+ Hai quyển vở trở nên thật nặng à hồi hộp
+ Ý nghĩ non nớt, ngây thơ: chỉ người thạo mới cầm được sách bút
|
|
à Tâm trạng rất đỗi tự nhiên của một đứa trẻ lần đầu tiên đến trường. Cậu bé hiện lên vừa
non nớt, ngây thơ lại vừa có tâm hồn tinh tế, nhạy cảm và bước đầu có sự trưởng thành.
Người mẹ ân cần, vỗ về, ông đốc hiền từ mà nghiêm khắc dạy bảo, thầy giáo trẻ tươi cười,
người thân nhìn những cậu học sinh với cặp mắt lưu luyến, mọi người đi đường đều ngắm nhìn… đều cho thấy trách nhiệm, sự quan tâm của gia đình và nhà trường dành cho thế hệ tương lai.’
– Ba chữ: “Tôi đi học” khép lại dòng hồi tưởng của nhân vật tôi như một dấu son trang trọng;
như một niềm tự hào về một dấu ấn khó quên trong cuộc đời.
– Truyện ngắn được bố cục theo hồi tưởng của nhân vật, theo trình tự thời gian.
|
