|
I. Tìm hiểu chung
1. Đọc
2. Bố cục
– 3 phần:
+ Từ đầu đến “nằm đấy”: Gióng sinh ra và lớn lên kì lạ.
+ Tiếp theo đến “từ từ bay lên trời”: Gióng đánh giặc cứu nước
|
+ Còn lại: Gióng sống mãi trong lòng dân tộc
II. Đọc – hiểu chi tiết
1. Gióng sinh ra và lớn lên kì lạ
– Sự ra đời kì lạ: mẹ Gióng đặt chân vào vết chân to, thụ thai mười hai tháng.
à Sự ra đời của Gióng vừa bình thường lại vừa phi thường:
+ Bình dị vì: Gióng là con của người nông dân chân chất, hiền lành
+ Phi thường vì: cách thức và thời gian thụ thai.
à Thánh Gióng vừa là con của người – người nông dân chân chất, bình dị, vừa là con của Thần. Đó là sự kết hợp giữa cái bình dị và phi thường.
– Gióng lớn lên kì lạ: lên ba vẫn không biết nói, biết cười, cũng chẳng biết đi, cứ đặt đâu, nằm đấy
à Sự lớn lên kì lạ nhấn mạnh sự khác thường của Gióng; tạo nhiều thắc mắc cho người đọc, khiến câu chuyện sau này càng bất ngờ
=> Quan niệm của dân gian: người anh hùng phải là người phi thường từ trong nguồn gốc, xuất thân. Nhưng người anh hùng không ai khác, chính là những con người được sinh ra và lớn lên trong lòng nhân dân.
|
2. Gióng đánh giặc cứu nước
a. Chuẩn bị đánh giặc
– Ba năm không nói, không cười, nhưng nghe thấy tiếng sứ giả rao tìm người tài giỏi cứu nước, Gióng lập tức cất tiếng nói à người anh hùng đã đến lúc thực hiện sự mệnh của mình à tiếng nói của lòng yêu nước, của sức mạnh tự cường
 – Bà con vui lòng góp gạo nuôi Gióng à tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái; lòng yêu nước của nhân dân ta
– Sứ giả mang roi sắt, ngựa sắt, áo giáp sắt đến, Gióng vươn vai thành tráng sĩ à Gióng đã có đầy đủ sức mạnh từ sự đoàn kết, đồng lòng của triều đình – nhân dân.
b. Gióng đánh giặc
– Hình ảnh Gióng đánh giặc thật dũng mãnh. Sức mạnh của Gióng, cũng là sức mạnh của toàn dân tộc đã khiến cho giặc chết như rạ.
– Roi sắt gẫy, Gióng nhổ tre đánh giặc à sự nhanh trí, dũng cảm của người anh hùng; cả cây cỏ của quê hương cũng góp sức đánh giặc; tre cũng là tượng trưng cho người Việt Nam à cả dân tộc góp sức cùng Gióng đánh giặc
 |
– Gióng đánh thắng giặc, cởi bỏ áo giáp sắt, một mình một ngựa bay về trời à bất tử hóa hình ảnh người anh hùng; Gióng không màng danh lợi; cởi áo giáp – mong muốn chiến tranh vĩnh viễn không còn.
|
3. Gióng sống mãi trong lòng dân tộc
– Vua phong Gióng là Phù Đổng Thiên Vương, lập đền thờ
|
– Những dấu tích của trận chiến hào hùng vẫn còn: tre bị phun lửa vàng óng, ao hồ, làng Cháy à chi tiết có liên quan đến lịch sử, chân thực; là những lí giải rất thú vị của cha ông ta về những sự vật, hiện tượng.
|
III. Tổng kết
1. Nội dung
– Truyện ca ngợi Thánh Gióng – biểu tượng rực rỡ của ý thức và sức mạnh bảo vệ đất nước
– Thể hiện qua niệm và ước mơ của nhân dân ta ngay từ buổi đầu lịch sử về người anh hùng cứu nước chống ngoại xâm
|
2. Nghệ thuật: Giàu chi tiết kì ảo
IV. Luyện tập
II. Ôn tập văn bản Thánh Gióng
Câu 1: Hãy tóm tắt văn bản “Thánh Gióng” bằng những sự việc chính?
– Đời Hùng Vương thứ 6, ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão phúc đức nhưng mãi chưa có con.
– Bà lão ra đồng ướm vào vết chân to, về nhà bà thụ thai, mười hai tháng sau bà hạ sinh một cậu bé nhưng lên ba cậu bé vẫn không biết nói cười, đặt đâu nằm đấy.
– Giặc Ân xâm lược, cậu bé cất tiếng nói đòi đánh giặc.
– Vua rèn cho cậu bé roi sắt, áo giáp sắt, ngựa sắt.
– Giặc đến, Gióng vươn vai biến thành tráng sĩ, phi vào đám giặc.
– Giặc tan vỡ, Gióng phi đến chân núi Sóc, cởi bỏ áo giáp sắt rồi bay về trời.
– Vua nhớ công ơn phong là Phù Đổng Thiên Vương và lập đền thờ tại quê nhà.
Câu 2: Vì sao truyện Thánh Gióng được xếp vào thể loại truyền thuyết?
Gợi ý:
– Nhân vật, sự kiện liên quan đến lịch sử thời quá khứ: Vua Hùng thứ 6, đánh giặc Ân xâm lược…
– Chi tiết hoang đường kì ảo: Sự ra đời và tuổi thơ kì lạ của Gióng…
– Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân về các nhân vật, sự kiện lịch sử được kể: Quan niệm và ước mơ về người anh hùng cứu nước chống ngoại xâm.
Câu 3: Trong truyền thuyết Thánh Gióng, có rất nhiều những chi tiết hay và giàu ý nghĩa. Hãy chỉ ra những chi tiết đó và nêu ý nghĩa của hai chi tiết mà em thích nhất.
*Chi tiết 1: Gióng cất tiếng nói đầu tiên đòi đi đánh giặc.
Gợi ý:
– Đó là tiếng nói thể hiện lòng yêu nước nồng nàn.
– Ca ngợi ý thức đánh giặc cứu nước trong hình tượng TG: lời nói đầu tiên là lời nói yêu nước; ý thức đối với đát nước được đặt lên hàng đầu.
– Ý thức đánh giặc cứu nước taọ cho người anh hùng có những khả năng hành động khác thường
– Gióng là hình ảnh của nhân dân. Nhân dân lúc bình thường thì âm thầm lặng lẽ như Gióng lên ba chẳng nói cười nhưng khi nước nhà gặp cơn nguy biến thì họ sẵn sàng đáp ứng lời kêu gọi của non sông, đứng lên bảo vệ đất nước đầu tiên.
– Đây là chi tiết tưởng tượng kì ảo rất thú vị và giàu ý nghĩa, thể hiện thái độ yêu mến của nhân dân, làm tăng thêm sức hấp dẫn của tác phẩm.
* Chi tiết 2: Bà con láng giềng góp gạo nuôi Gióng lớn
Gợi ý:
– Thể hiện tinh thần đoàn kết của nhân dân.
– Sức mạnh của Gióng là sức mạnh của toàn dân.
Hs tự nêu các chi tiết còn lại
Câu 4: Hãy nêu ý nghĩa hình tượng Thánh Gióng.
Gợi ý: Hình tượng Thánh Gióng với nhiều màu sắc thần kì là biểu tượng rực rỡ của ý thức và sức mạnh bảo vệ đất nước, đồng thời là sự thể hiện quan niệm, ước mơ của nhân dân ta ngay từ buổi đầu lịch sử về người anh hùng cứu nước chống ngoại xâm.
Câu 5: Truyền thuyết Thánh Gióng kết thúc với hình ảnh Gióng cùng ngựa sắt bay lên trời. Còn kịch bản phim “Ông Gióng” của Tô Hoài thì kết thúc với hình ảnh “Tráng sĩ Gióng cùng ngựa sắt thu nhỏ dần thành em bé cưỡi trâu trở về trên đường làng mát rượi bóng tre”. Em thích kết thúc nào hơn? Vì sao?
Câu 6: Hãy viết một kết thúc khác cho truyền thuyết Thánh Gióng.
