I. Tìm hiểu chung
– “Ca Huế trên sông Hương” là một bài báo của Hà Ánh Minh, được đăng trên báo “Người Hà Nội”.
– Phương thức biểu đạt: Thuyết minh kết hợp với miêu tả và biểu cảm.
– Thể loại: bút kí.
Kiểu văn bản: nhật dụng. Nội dung: Phản ánh nét đẹp văn hóa truyền thống của cố đô Huế, ca ngợi và tuyên truyền cho nét đẹp này.
– Bố cục: hai phần
+ Từ đầu đến “lí hoài nam”: giới thiệu về các làn điệu ca Huế
+ Còn lại: Cách thưởng thức ca Huế.
II. Đọc hiểu chi tiết
1. Giới thiệu chung về ca Huế
– Dân ca Huế nổi tiếng với những điệu hò. Những điệu hò giản dị gắn liền với cuộc sống lao động lam lũ, nhọc nhằn: đánh cá, cấy cày, gặt hái, trồng cây, chăn tằm à tâm hồn yêu đời.
– Nghệ thuật: sử dụng từ ngữ địa phương, ngôn ngữ tài ba, phong phú.
– Sự đa dạng phong phú được thể hiện ở tên, đặc trưng của các điệu hò:
+ chèo cạn, bài thai, hò đưa linh: buồn bã
+ hò giã gạo, giã vôi, giã điệp, bài chòi, bài tiệm, nàng vung: náo nức nồng hậu tình người.
+ hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện: gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh
à lòng khao kháo, nỗi mong chờ hoài vọng thiết tha của tâm hồn.
+ Ngoài ra còn có các điệu lí.
=> Bằng một đoạn văn ngắn, tác giả đã mang lại cho người đọc ấn tượng sâu sắc về sự phong phú của dân ca Huế; giúp người đọc cảm nhận được mối quan hệ giữa dân ca Huế và tâm hồn của những con người xứ Huế.
2. Cảnh ca Huế trên sông Hương
– Ca Huế trên sông:
+ Được diễn ra vào đêm, trong khung cảnh thơ mộng, với ánh đèn, với ánh trăng, với không gian yên tĩnh.
+ Diễn ra trên thuyền à sang trọng, vừa nghe nhạc vừa có thể ngắm nhìn vẻ đẹp của Huế vào đêm
à Không gian thích hợp để con người ta lắng lòng mình lại, quên đi những bộn bề của cuộc sống, tận hưởng trọn vẹn những khúc ca.
– Vẻ đẹp của ca Huế:
+ Đến từ hình ảnh nhã nhặn, duyên dáng của các ca công với tà áo dài truyền thống.
+ Những âm thanh: du dương, trầm bổng, réo rắt àbuồn man mác, thương cảm, bi ai… àđa dạng, phong phú, phù hợp với khung cảnh thiên nhiên và tâm trạng con người.
à Vẻ đẹp hài hòa, sâu lắng.
– Cảm nhận của tác giả: chờ đợi rộn lòng àxao động à cảm thấy như không gian, thời gian ngừng lại.
=> Tác giả cảm nhận ca Huế bằng cả tâm hồn, bằng sự háo hức, bằng sự trân trọng.
=> Ca Huế trên sông được miêu tả theo trình tự thời gian, bằng những cảm nhận của tác giả. Đó là nét đẹp văn hóa đáng quý, cần trân trọng, giữ gìn.
III. Tổng kết
1. Nội dung
– Ca Huế đa dạng, phong phú. Thể hiện nét đẹp tâm hồn của con người Huế.
– Bài văn thể hiện sự yêu mến, tự hào của tác giả.
2. Nghệ thuật
– Kết hợp nhuần nhuyễn giữa thuyết minh, miêu tả và biểu cảm.
* Ôn tập văn bản “Ca Huế trên sông Hương”
Câu 1. Nêu những hiểu biết của em về tác giả, hoàn cảnh sáng tác, thể loại của văn bản “Ca Huế trên sông Hương”.
Câu 2. Gạch chân những câu văn miêu tả cảnh thiên nhiên trong đêm ca Huế. Khung cảnh thiên nhiên đó có ý nghĩa như thế nào trong việc thể hiện vẻ đẹp của ca Huế.
Câu 3. Từ văn bản, nêu hiểu biết của em về vẻ đẹp của tâm hồn con người xứ Huế.
Câu 4. Viết một đoạn văn khoảng 10 câu, nêu cảm nhận của em về vẻ đẹp của ca Huế trên sông Hương. Đoạn văn có sử dụng phép liệt kê (gạch chân).
Câu 5. Ca Huế trên sông Hương đề cao giá trị nào? Theo em phải làm gì để giữ gìn và phát huy truyền thống dân tộc?
Nguồn – Tư liệu Ngữ văn THCS (Mọi sao chép vui lòng ghi rõ nguồn)
(Nguồn ảnh – Lazi.vn)
