Tư liệu Ngữ văn THCS xin gửi tới thầy cô và các em tài liệu bồi dưỡng học sinh giỏi Ngữ văn 9 – phần văn nghị luận. Hi vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích cho thầy cô và các em trong việc giảng dạy và học tập.
Đề bồi dưỡng học sinh giỏi số 2: Phân tích bài thơ Bài thơ về tiệu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật. Từ đó, em hãy phát biểu suy nghĩ của mình về sự kế thừa của tuổi trẻ hôm nay với tuổi trẻ cha anh.
Dàn bài Bồi dưỡng học sinh giỏi
A. Mở bài
Trong những năm tháng gay go, quyết liệt nhất của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước, từ tuyến đường Trường Sơn đầy bom rơi đạn nổ, nhà thơ Phạm Tuyến Duật đồng
thời cũng là anh bộ đội đã viết những bài thơ ca ngợi người lính trên chiến trường với một phong cách thơ riêng biệt, độc đáo. Thơ của anh đã được đánh giá cao.
Tác phẩm Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Trích trong tập Vầng trăng-Quầng lửa) là một trong những bài thơ để lại ấn tượng mạnh trong lòng người đọc về hình ảnh những người lính và sự kế thừa của biết bao thế hệ…
Dàn bài Bồi dưỡng học sinh giỏi
B. Thân bài
*. Phân tích bài thơ
Hình tượng thơ gắn liền với cái đẹp, vẻ chau chuốt sự kì vĩ đi cùng năm tháng đó
chính là hình ảnh những chiếc xe không kính…
Bình thường, những chiếc xe không kính không thể gọi là cái đẹp. ấy thế mà tác giả đã lấy hình tượng đó làm cảm hứng xuyên suốt của bài thơ. Hình tượng độc đáo nhưng hợp
lý này đã có tác dụng gây ấn tượng mạnh, là cơ sở để làm nổi bật phẩm chất dũng cảm, sự lạc quan và quyết tâm dành chiến thắng của anh lính lái xe thời chống Mĩ.
20
Dàn bài Bồi dưỡng học sinh giỏi
Hình tượng những chiếc “xe không kính” đã gợi lên những nguy hiểm cận kề. Những “
bom giật, bom rung” làm vỡ kính xe. Sự hi sinh, cái chết đã ở đâu đó, rất gần những người lính.
Lời thơ bình dị:
“ Không kính không phải vì xe không có kính Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi…”
Hình tượng những chiếc xe không kính cũng đã góp phần cụ thể hóa những khó khăn
gian khổ mà anh bộ đội lái xe phải chịu đựng:
“Không có kính, ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng như người già.
Không có kính, ừ thì ướt áo,
Mưa tuôn, mưa xối như ngoài trời”.
Hoàn cảnh chiến trường khó khăn, cái chết là những thử thách lớn với những người lái xe trên con đường Trường Sơn khói lửa.
Điệp ngữ “ không có kính” ở đầu các khổ thơ vừa có tác dụng nhấn mạnh cho ta cảm
nhận được gian khổ, hiểm nguy sự khốc liệt của hiện thực cuộc chiến đối với người lính Trường Sơn vừa khắc họa được nét tiêu biểu của con người Việt Nam, dù thiếu thốn, khó khăn vẫn kiên cường chiến đấu.
Hình ảnh những người chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn:
Tư thế hiên ngang, tinh thần dũng cảm , bất chấp mọi khó khăn nguy hiểm, niềm vui
sôi nổi của tuổi trẻ và ý chí chiến đấu vì miền Nam.
Trong bom đạn khốc liệt của chiến tranh, anh chiến sĩ vẫn dữ vững tư thế hiên nghang
hướng về phía trước, thực hiện khẩu hiệu: “tất cả vì tiền tuyến, tất cả vì miền Nam ruột thịt”. Câu thơ chuyển giai điệu, thanh thản, tự tin:
“ Ung dung buồng lái ta ngồi Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng”.
Những từ ngữ chọn lọc “ung dung”, “nhìn đất”, “nhìn trời”, “nhìn thẳng” thể hiện tư
thế, phong cách anh bộ đội lái xe trên đường ra trận.
![Văn mẫu học sinh giỏi] Phân tích Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật - Văn mẫu vip](https://vanmauvip.com/wp-content/uploads/2019/07/phan-tich-bai-tho-ve-tieu-doi-xe-khong-kinh.jpg "Bồi dưỡng học sinh giỏi Ngữ văn 9 - Văn nghị luận 2")
21
Dàn bài Bồi dưỡng học sinh giỏi
Tư thế hiên ngang, lòng tự tin của anh bộ đội còn được biệu lộ ở chỗ bất chấp “ bom
giật, bom rung” của kẻ thù, vẫn cảm nhận cái đẹp của thiên nhiên, của đất nước, những nét đẹp lãng mạng, mặc dù cái chết còn lẩn quẩn, rình rập đâu đó quanh anh. Hình ảnh thơ đẹp, mạnh mẽ:
“ Thấy sao trời và đột ngột cánh chim Như sa, như ùa vào buồng lái”.
Những thiếu thốn,khó khăn vật chất lại càng không ngăn được con đường anh đi tới:
“ Không có kính, ừ thì có bụi”; “ Không có kính, ừ thì ướt áo”
Câu thơ mộc mạc như một lời nói thường ngày đầy dí dỏm, tinh nghịch: “ừ thì có bụi”, “ ừ thì ướt áo” đã giúp ta hiểu thêm về người lính trước những khó khăn gian khổ . Có khó khăn nhưng nào đáng kể gì! Có sao đâu, anh chấp nhận tất cả.
Cách giải quyết khó khăn của anh cũng thật bất ngờ, thú vị: “Chưa cần rửa, phì phèo châm điêu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha”;
“ Chưa cần thay ,lái trăm cây số nữa Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi”
Ngôn ngữ bình dị, âm điệu vui thể hiện niềm lạc quan yêu đời của tuổi trẻ sống có lý tưởng.
Tư thế hiên nghang, lòng dũng cảm đã làm nên sức mạnh của anh bộ đội. Sức mạnh ấy
còn được nhân lên gấp bội vì cạnh anh còn có cả tập thể anh hùng. Từ trong bom đạn hiểm nguy, “tiểu đội xe không kính” được hình thành, bao gồm những con người từ bốn phương chung lý tưởng, gặp nhau thành bạn bè.
“ Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi”.
Các anh đã cùng chung niềm vui sôi nổi của tuổi trẻ, của tình đồng đội, tình đồng chí.
Hình ảnh sinh hoạt ấm tình đồng đội:
“ Chung bát đũa nghĩa là gia đình
22
Dàn bài Bồi dưỡng học sinh giỏi
Võng mắc chông chênh đường xe chạy”.
Những câu thơ này như tái hiện được những âm điệu vui tươi của bài hát `
“ Năm anh em trên một chiếc xe tăng”. Tuy mỗi người một tính nhưng ta chung một lòng”.
Đọc những câu thơ tiếp theo, ta thấy rõ khó khăn gian khổ càng nhiều hơn chiến tranh
càng ác liệt hơn:
“ Không có kính, rồi xe không có đèn
Không có mui xe, thùng xe có nước”.
Nhưng dù khó khăn ác liệt đến mấy, ý chí chiến đấu vì miền Nam ruột thịt của anh bộ đội vẫn không hề lay chuyển: “Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước”. Hình ảnh tượng
“Chỉ cần trong xe có một trái tim” của bài thơ đã nêu bật được lòng yêu nước và ý chí
quyết tâm dành chiến thắng của các anh…
Đánh giá chung về sự suy ngẫm liên tưởng đến thế hệ trẻ hôm nay và thế hệ
cha ông đi trước.
Bài thơ thành công trong việc khắc họa hình ảnh những anh bộ đội lái xe trên tuyến đường Trường Sơn đầy gay go, thử thách, một lực lượng tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt
Nam trong giai đoạn ác liệt nhất của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Họ là hình ảnh “Nhân dân ta rất anh hùng”.
Âm điệu trẻ chung, vui tươi, lời thơ gần với những lời nói trong sinh hoạt thường này và cách xây dựng hình tượng thơ độc đáo đã thể hiện phong cách thơ riêng của Phạm
Tiến Duật.
![NGỮ VĂN 9]: 3 điểm cần lưu ý khi phân tích “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” - Học Tốt Blog](https://hoctot.hocmai.vn/wp-content/uploads/2020/11/kh%C3%B4ng-k%C3%ADnh.jpg "Bồi dưỡng học sinh giỏi Ngữ văn 9 - Văn nghị luận 4")
III.Kết bài
Khẳng định giá trị bài thơ về mặt nột dung về mặt nội dung, nghệ thuật
Nguồn thuvienhoclieu.com
Tư liệu Ngữ văn xin giới thiệu một số đầu sách tham khảo hay Văn 9.
Đặt mua sách “Tổ hợp đề thi Ngữ văn vào 10” TẠI ĐÂY.
Đặt mua sách Hướng dẫn ôn luyện thi vào lớp 10 TẠI ĐÂY.
Đặt mua sách Ôn thi vào lớp 10 theo định hướng tích hợp và phát triển năng lực TẠI ĐÂY.
Xem thêm:
